Kern Beek

In de periode vóór de aanleg van de Rijksweg Maastricht-Sittard-Roermond (circa 1847), maakte Beek deel uit van een reeks lintdorpen tussen de stad Maastricht en het stadje Sittard. Kernen als Amby, Rothem, Ulestraten, Geverik, Neerbeek en Geleen behoorden eveneens tot deze reeks. In die tijd vormden de huidige Molenstraat, Burgemeester Janssenstraat en Bourgognestraat nog de belangrijkste noord/zuid-verbindingsroute door Beek. De oost/west-verbinding werd, evenals in de huidige situatie, gevormd door de Adsteeg, Brugstraat, Raadhuisstraat, Wolfeynde en Stationsstraat. Bewoning vond met name langs deze route en zijstraten plaats. De kern Beek was nog hoofdzakelijk agrarisch.

Door de aanleg van de Rijksweg in de eerste helft van de 19e eeuw verandert er in de kern in eerste instantie niet veel. Langs de Rijksweg ontstaat wat verspreide bebouwing. Tot in het begin van de twintigste eeuw blijft de situatie op wat sporadische invullingen na vrijwel ongewijzigd. Na ingebruikstelling van de staatsmijn Maurits in 1926 begint de werkelijke ontwikkeling van Beek. De behoefte aan woningen voor de werknemers wordt in de Westelijke Mijnstreek steeds groter, zo ook in Beek. In eerste instantie wordt met name het gebied tussen de oude kern en de Rijksweg ingevuld. Later wordt ook westelijk van de Rijksweg gebouwd en oostelijk van de oude kern van Beek.

Bebouwing uit eind twintiger en dertiger jaren is goed herkenbaar in het gebied van de Markt, de Van Sonsbeecklaan en de Heirstraat. In noordoostelijke en zuidoostelijke richting dateert de bebouwing uit de na-oorlogse periode, veelal de jaren '50.

In de jaren zestig en zeventig wordt met name aan de noordzijde (Carmelflats) en de westzijde van de kern Beek gebouwd, waardoor de kern een concentrische vorm behoudt. In de jaren tachtig en negentig wordt aan de zuidoostzijde nabij de Windhaspel, aan de zuidzijde nabij de Molenstraat en in het noorden in de omgeving Broekhovenlaan gebouwd. Daarmee zijn de belangrijkste uitbreidingsmogelijkheden van de kern Beek gerealiseerd. In de toekomst zal, zoals eerder gesteld, de nadruk meer op de bestaande woningvoorraad komen te liggen en op inbreiding boven uitbreiding. Op het terrein van de stroopfabriek Sicof (Frumarco) is recent nieuwbouw gerealiseerd.

Vooral in de jaren negentig hebben diverse invullingen in het zuidelijk deel plaatsgevonden, zowel in de vorm van grondgebonden woningen als in de vorm van gestapelde woningen.